Παναθηναϊκέ, άσπρη η πρώτη σου φανέλα... - GreenZoneΕνας ανεξάρτητος σύλλογος που συστείνεται ως προστάτης του Παναθηναϊκού Αθλητικού Ομίλου και της Ιστορίας του, η «Ασπίδα 1908» φέρνει στο φως της δημοσιότητας ακλόνητα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία ουδέποτε φόρεσε η πρώτη ομάδα του Τριφυλλιού κόκκινη φανέλα. Ετσι μπαίνει οριστικό τέλος στην παραχάραξη ενός βασικού κομματιού της ιδρυτικής ιστορίας της μεγαλύτερης και πιο επιτυχημένης ομάδας της χώρας.
Σύμφωνα με τον μύθο και τις φήμες που κατέληξαν από τους απαίδευτους και ανειδίκευτους στις περισσότερες περιπτώσεις δημοσιογράφους να αποτελούν γεγονός, υποτίθεται ότι ο Παναθηναϊκός είχε ως πρώτη του εμφάνιση την κόκκινη και πως κάποιος ταύρος, ερεθισμένος από το κόκκινο, κυνήγησε τους ποδοσφαιριστές σε μία προπόνησή τους στο γήπεδο της οδού Πατησίων, με συνέπεια ο σύλλογος να αλλάξει αμέσως τα χρώματα του. Τουλάχιστον κωμική η εκδοχή, καθώς είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η όραση των ταύρων, όπως και αρκετών ζώων, είναι ασπρόμαυρη και όχι έγχρωμη...
Οπως αποκαλύπτει η ανακοίνωση της Ασπίδας 1908, η πρώτη εμφάνιση του Παναθηναϊκού δεν ήταν η κόκκινη, αλλά η λευκή φανέλα με το μαύρο παντελονάκι. Κόκκινη φανέλα με λευκό παντελονάκι υπήρξε, ωστόσο τη φορούσε η β΄ ομάδα του συλλόγου και ουδέποτε η α' ομάδα!
Τα χρόνια εκείνα συνηθιζόταν οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι να διατηρούν και β΄ ομάδες (ή αλλιώς αναπληρωματικές) και ενίοτε και γ΄ ομάδες.
Εφημερίδα Ακρόπολις,12 Μαίου 1908:
«Τα εγκαίνια του Ποδοσφαιρικού Συλλόγου - Χθες περί ώραν 5.30 εγένοντο τα εγκαίνια του αρτισυστάτου ποδοσφαιρικού συλλόγου εις το παρά την οδόν Πατησίων ασκητήριον του(...).
Τα εγκαίνια εγένοντο με ένα παιχνίδι ποδοσφαιρίσεως, εις το οποίον το πρώτο κτύπημα της σφαίρας έδωκεν ο γραμματεύς της Ολυμπιακής Επιτροπής κ. Λάμπρος.
Οι παίκται,οι οποίοι ήσαν εκ των μελών του αρτισυστάτου συλλόγου, εφόρουν οι μεν της μιας ομάδος λευκά. οι δε της άλλης κόκκινα.Η ομάς των λευκών αποτελείτο από τους Κ.Τσικλητήραν, Δ.Παππάν, Σ.Χατζηζαφειρίου, Κ.Γουλιμήν, Δ.Βλαχόπουλον, Κ.Κάμπελ, Σ.Ρολάνδον, Γ.Καλαφάτη, Μαυριδόπουλον και Καινάρον...».
Είναι σαφές από τα ονόματα των παικτών πως η «ομάς των λευκών» (η οποία κέρδισε με 7-0 στον αγώνα - προπόνηση) είναι η α' ομάδα του συλλόγου και πως αυτό είναι αποδεδειγμένα το πρώτο χρώμα που φόρεσε ο Παναθηναϊκός στην 103χρονη ιστορία του.
Την ίδια μέρα η εφημερίδα «Εμπρός» θα έχει κι αυτή στήλη από την πρώτη παρουσία του Ποδοσφαιρικού Ομίλου «Αθήναι» αναφέροντας με περισσότερη σαφήνεια:
«Δύο ομάδες εκ μελών του συλλόγου ησκήθησαν αρκετά επιτυχώς εις την ποδοσφαίρισην. Οι συμμετάσχοντες της ασκήσεως ταύτης έφερον οι μεν λευκά πανταλόνια και ερυθράς φανέλας, οι δε μέλανα πανταλόνια και λευκάς φανέλας, ήσαν δε οι εξής: Καινάρος, Κάμπελ, Καλαφάτης Γ. ,Λοράνδος, Μαυριδόπουλος, Γουλιμής, Βλαχόπουλος, Χαντζιζαφειρίου, Παππάς και Τσικλητήρας της πρώτης ομάδος...»
Γιατί λευκά-μαύρα και κόκκινα-λευκά;
Η εξήγηση για την επιλογή των χρωμάτων δεν έχει καταγραφεί ή δεν έχει «επιβιώσει». Το πιθανότερο πάντως είναι πως τα χρώματα αυτά επιλέχτηκαν χωρίς να κρύβουν κάποιο συμβολισμό, καθώς τότε οι επιλογές χρωμάτων ήταν πολύ περιορισμένες.
Οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές του ΠΟΑ, οι οποίοι υπήρξαν πρώην αθλητές στίβου του Πανελληνίου και του Εθνικού, φορούσαν σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα λευκές φανέλες όταν αγωνίζονταν. Ίσως λοιπόν για αυτόν το λόγο να προτιμήθηκε το λευκό. Τα παντελονάκια ήταν τα μεν άσπρα και τα δε μαύρα απλά γιατί μέχρι τη δεκαετία του 1930 δεν υπήρχαν άλλα χρώματα σε αυτά εκτός από λευκό, μαύρο και βαθύ μπλε.
Η β΄ ομάδα χρησιμοποίησε το κόκκινο χρώμα και σε άλλα παιχνίδια με αντίστοιχες β΄ ομάδες άλλων συλλόγων, όπως αυτή του Διαγόρα Αθηνών.
Από τον επόμενο χρόνο, το 1909 δηλαδή (και όχι το 1918 που φημολογείται και έχει καταγραφεί σε αρκετά βιβλία) ο Παναθηναϊκός θα αγωνίζεται πλέον αποκλειστικά με πράσινα και λευκά.
Αθλητικά Χρονικά, 20 Μαίου 1932:
«Δεκέμβριος 1909...Όλα καλά , αλλά με τι κάλτσες, φανέλλες και παπούτσια θα επροπονούντο;
Εδώ πάλι έχει λόγο το χαρτζιλίκι των παικτών ως και αι ''μηνιαίαι αυτών συνδρομαί'' αίτινες είχον ορισθεί εις δραχμές δύο. Δια των χρημάτων αυτών ηγοράσθη μπάλα και αι φανέλλες, αι οποίαι απεφασίσθη όπως έχουν ΠΡΑΣΙΝΟ χρώμα και παντελονάκι το οποίον ήταν ΛΕΥΚΟΝ.
Με τις φανέλλες αυτές έπαιζαν μέχρι το 1919!»
Όσον αφορά τα παντελονάκια αυτά έγιναν οριστικά λευκά το 1919, όταν τα έφερε από το Παρίσι ο ιδρυτής του Παναθηναϊκού Γιώργος Καλαφάτης, ο οποίος συμμετείχε με την Εθνική ομάδα στους Πανσυμμαχικούς Αγώνες. Μέχρι τότε, σε πολλές φωτογραφίες ο Παναθηναϊκός εμφανίζεται και με τα μαύρα παντελονάκια, τα ίδια που φορούσε και στα πρώτα του βήματα.
Η κύρια εμφάνιση, λοιπόν, του Παναθηναϊκού από τον Οκτώβριο του 1910 (όταν αγοράστηκαν οι πρώτες φανέλες), έως τον Ιούνιο του 1919 (όταν επέστρεψε ο Καλαφάτης από το Παρίσι με τις νέες πράσινες φανέλες και τα λευκά παντελονάκια) είναι η πράσινη φανέλα με λευκά ή μαύρα παντελονάκια.
Ποια είναι η ΑΣΠΙΔΑ-1908
Ένας ανεξάρτητος σύλλογος που θα προστατεύει τον Παναθηναϊκό Αθλητικό Όμιλο και την Ιστορία του. Μοναδικό όπλο της ΑΣΠΙΔΑΣ-1908 είναι αδιαμφισβήτητα ιστορικά στοιχεία, καταγεγραμμένα γεγονότα και όχι φήμες ή πληροφορίες αμφιβόλου ποιότητας. Η προστασία του μεγαλύτερου αθλητικού συλλόγου της χώρας, ακόμα και από τους «εντός των τειχών» εχθρούς, κρίνεται πλέον ως ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ.
Θα τα λέμε συχνά από δω και στο εξής και θα παρουσιάσουμε, εν καιρώ, αδιάσειστα ντοκουμέντα και γεγονότα που οι Παναθηναϊκοί είτε δε γνωρίζουν, είτε δεν ενημερώθηκαν όπως θα έπρεπε.
Με τον τρόπο αυτό ευελπιστούμε να βοηθήσουμε στην αποκατάσταση της πραγματικής ιστορίας του συλλόγου και στην ενημέρωση των φίλων του Παναθηναϊκού, αλλά και στη διόρθωση των όποιων ανακριβειών αναπαράγονται κατά καιρούς, ηθελημένα ή μη.
